پمپ روغن قطعه‌ای کاربردی در خودرو است که با پمپاژ کردن روغن موجود در موتور به مدار روغن کاری، باعث روانسازی موتور می‌شود. این قطعه نقش روان کننده را در قطعات داخل موتور ایفا می‌کند و مانع از اصطکاک شدید قطعات می‌شود. این پمپ نیروی محرکه خود را با واسطه میل لنگ از موتور دریافت می‌کند و می‌تواند با سرعت بالا روغن مورد نیاز برای روانکاری را پمپاژ کند.
اویل پمپ مدل‌های متنوعی دارد و هر کدام به روشی خاص مورد استفاده قرار می‌گیرند. این قطعه مانند قلب انسان عمل می‌کند و اگر خراب شود موتور خودرو نمی‌تواند کارایی مناسب را داشته باشد. در ادامه شما را با مدل‌های مختلف این پمپ و نحوه کارایی آن آشنا می‌کنیم.
آنچه خواهید خواند
انواع پمپ روغن
اویل پمپ از نظر ساختار و کارایی به سه دسته مجزا تقسیم می‌شود که در ادامه آن‌ها را معرفی می‌کنیم:
- پمپ دنده ای
- پمپ روتری
- پمپ سوزنی
در ادامه به توضیح هر کدام پرداخته شده است:
پمپ دنده ای
این پمپ روغن از دو چرخ دنده مجزا به نام هرزگرد و دنده متحرک تشکیل شده که هر دوی آن‌ها قطر و تعداد دنده‌های برابر دارند. دو محور هرزگرد و اصلی از داخل چرخ دنده‌های این پمپ عبور می‌کنند. چرخ دنده محرک روی محور اصلی قرار گرفته و بلندتر است تا بتواند به راحتی از پوسته خارج شود. زمانی که چرخ دنده سر میل لنگ و هوزینگ تحریک می‌شود این محور به حرکت در می‌آید.
در این زمان روغن به وسیله لوله‌های ورودی به درون پمپ کشیده می‌شود و از آنجا با فشار از لوله خارج شده و به سمت فیلتر روغن و سایر قطعات می‌رود. اگر این قطعه اصل اورجینال باشد می‌تواند بهترین عملکرد را در خودرو داشته باشد. برای خرید این لوازم فابریک و جرم گیر بدنه ماشین بهتر است به این مطلب مراجعه کنید.
پمپ روتری
پمپ روغن روتری دارای دو روتر داخلی و خارجی است که در یک مرکز قرار ندارند و به راحتی میتوانند روغن را در موتور به جریان بیندازند. درون روتر داخلی یک چرخ دنده قرار داده شده که محور اصلی می‌تواند آن را به حرکت در بیاورد و باعث چرخش روتر داخلی شود.
روتر خارجی در این پمپ به صورت ثابت طراحی شده تا چرخش روغن بین این دو روتر بتواند فشار کافی را ایجاد و روغن را به سایر قسمت‌ها برساند. شما می‌توانید با نصب این قطعات با کیفیت به عملکرد بهتر موتور کمک کنید. اگر قصد خرید واکس لاستیک را دارید از این مطلب کمک بگیرید.
پمپ سوزنی
پمپ روغن سوزنی از یک پلانجر و سوزن تشکیل شده است و به دلیل طراحی قدیمی امروزه کمتر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این پمپ برای ایجاد فشار لازم جهت پمپاژ روغن سیلندر، پیستون و فنر استفاده می‌کند. تحریحات هوزینگ باعث رها شدن فنر شده و پیستون را در سیلندر به حرکت در می‌آورد، که در این زمان روغن با فشار بالا به تمام قسمت‌ها پمپاژ می‌شود.
اویل پمپ سوزنی با پمپاژ روغن به سایر قطعات، روانکاری را به خوبی انجام می‌دهد و مانع از اصطکاک شدید قطعات می‌شود. اگر این لوازم به درستی انتخاب، نصب و استفاده شوند میتوانند طول عمر موتور خودرو را افزایش دهند. شما با مطالعه این مطلب می‌توانید لوازم مصرفی خودرو از جمله واکس داشبورد را به راحتی تهیه کنید.
اجزای تشکیل دهنده اویل پمپ
پمپ روغن از اجزای مختلفی تشکیل شده و همکاری آن‌ها با هم باعث بازدهی بهتر این قطعه شده است. زمانی که خودرو روشن می‌شود، تمام بخش‌های اویل پمپ شروع به فعالیت می‌کنند تا بتوانند روغن مورد نیاز را به سایر قطعات برسانند. از اجزای صلی این قطعه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پوسته
- چرخ دنده هرزگرد
- چرخ دنده محرک
- روتر داخلی
- روتر خارجی
- فنر روغن
- پلانجر
- محور اصلی
- محور هرزگرد
پوسته خارجی تمام اجزا را در خود جای داده و به خوبی از آن‌ها محافظت می‌کند. در تمام مدل‌های اویل پمپ این پوسته ثابت است و شما می‌توانید به راحتی آن را مشاهده کنید. نیروی مورد نیاز برای حرکت پمپ روغن از میل لنگ و موتور تامین می‌شود. بقیه مدل‌ها دارای میل بادامک و برخی دیگر دارای زنجیر یا تسمه هستند که میتوانند نیروی محرکه را به اویل پمپ منتقل کنند.
این پمپ به صورت کاملا استاندارد و با متریال درجه یک طراحی و ساخته می‌شود تا بتواند در شرایط سخت بهترین عملکرد را داشته باشد. اجزای تشکیل دهنده پمپ در برابر رطوبت، حرارت و مواد شیمیایی مقاومت لازم را دارند و دچار پوسیدگی نمی‌شوند.
وظایف اویل پمپ
اویل پمپ وظایف مهمی را در موتور خودرو به عهده دارد. این قطعه با انتقال روغن به سایر بخش‌ها باعث حرکت نرم‌تر قطعات و کاهش اصطکاک میان آن‌ها می‌شود. وظایف دیگر پمپ عبارت است از:
- کاهش هدر رفته انرژی به وسیله کاهش اصطکاک بین قطعات متحرک موتور
- جلوگیری از انتقال فشار و گرمای زیاد به گیربکس
- پر کردن فضای بین خالی قطعات و پیشگیری از سائیدگی و خوردگی سطوح
- خنک کاری قطعات با پایین آوردن سطح اصطکاک
- استفاده از خاصیت هیدرولیکی روغن موتور برای کاهش ارتعاشات موتور
- کمک به نرم و بی صدا کار کردن قطعات خودرو
- تمیزکاری قطعات و شستن تمام آلودگی‌ها از روی آن‌ها
- کمک به فیلتر کردن روغن، به کمک فیلتر مخصوص و حذف آلودگی‌های آن
- پمپ روغن مناسب برای عایق‌بندی رینگ پیستون و جلوگیری از نشت گازهای درون سیلندر
نحوه عملکرد اویل پمپ
اویل پمپ عملکرد خاصی دارد و می‌تواند روغن فیلتر شده را به تمام قسمت‌های موتور منتقل کند. نحوه عملکرد پمپ به این صورت است که موتور به کمک میل لنگ چرخ دنده‌های پمپ را به چرخش در می‌آورد، تا این قطعه شروع به کار کند. در این مرحله پمپ روغن را از کارتر دریافت کرده و به سمت فیلتر روغن هدایت می‌کند.
روغن با عبور از فیلتر به مدار روانکاری پیشرانه می‌رسد و فضای بین دیواره سیلندر و حلقه‌های پیستون را پر می‌کند. در این شرایط روغن از خروج هوای فشرده از داخل پیستون جلوگیری کرده و راندمان موتور را بهبود می‌بخشد. در واقع وظیفه اصلی پمپ روغن رساندن روغن به موتور و کاهش اصطکاک بین قطعات است.
زمانی که روغن در این چرخه به گردش در می‌آید سیستم به خوبی خنک می‌شود. عبور روغن از داخل فیلتر باعث می‌شود تا تمام رسوبات و آلودگی‌های آن حذف شود. اگر عملکرد پمپ مختل شود، به موتور و سایر قطعات فشار زیادی وارد می‌شود؛ بنابراین بهتر است به محض مشاهده کوچکترین علائم خرابی قطعه را تعمیر یا تعویض کنید.
علائم خرابی پمپ روغن ماشین
زمانی که پمپ روغن ماشین دچار مشکل می‌شود، شما علائم و نشانه‌هایی را مشاهده می‌کنید که اگر به آن‌ها بی‌توجه باشید موتور خودرو بیش از اندازه تحت فشار قرار می‌گیرد. بی توجهی به این علائم باعث گسترش خرابی شده و هزینه تعمیرات را افزایش می‌دهد. برخی از علائم رایج عبارتند از:
- سر و صدای سوپاپ‌های خودرو
- افزایش دمای موتور
- بالا رفتن مصرف سوخت
- کاهش فشار روغن با روشن شدن چراغ چک موتور
- ایجاد سر و صدا توسط پمپ روغن
- کاهش فشار روغن یا روشن شدن چراغ چک موتور
- افت فشار روغن و افزایش ساییدگی و اصطکاک قطعات
- افزایش حرارت موتور و کاهش عملکرد آن
- نشت روغن و جلوگیری از تامین روغن موتور
- افزایش مصرف روغن
- نویز داشتن پمپ روغن
تکنسین‌ها و متخصصین این حوزه با مشاهده علائم بالا به سرعت دستگاه را عیب یابی می‌کنند تا بتوانند علت بروز مشکل را پیدا کنند. وجود این نشانه‌ها کمک می‌کند تا پمپ روغن سریع‌تر تعمیر یا تعویض شود. اگر علائم بالا را مشاهده کردید، به هیچ وجه اویل را دستکاری نکنید و این کار را به کارشناسان خبره واگذار کنید.
عوامل خرابی اویل پمپ
عوامل مختلفی باعث خرابی اویل پمپ می‌شود. استفاده نادرست از این قطعه می‌تواند عمر مفید آن را کاهش دهد. از عوامل اصلی خرابی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:
- وجود لجن و آلودگی‌های زیاد در روغن موتور
- استفاده از روغن‌های بی‌کیفیت و ارزان
- ترکیدگی و سایش قطعات و کاهش عملکرد پمپ
- مصرف روغن با ویسکوزیته نامناسب
- نقص در فیلتر روغن و عدم تصفیه درست روغن
- استفاده از اویل پمپ در شرایط آب و هوایی نامساعد
- تراکم روغن در نتیجه نبود جریان مناسب
- نقص در سیستم گرمایش و خنک کننده
- تعویض نکردن به موقع روغن موتور
- رانندگی با دور موتور بالا
برای پیشگیری از خرابی پمپ روغن بهتر است به عوامل بالا توجه داشته باشید. استفاده از روغن‌های با کیفیت، راندمان کاری اویل پمپ را افزایش داده و باعث عملکرد بهتر موتور و سایر قطعات می‌شود. در صورتی که به عوامل بالا بی توجه باشید، خرابی پمپ به سایر بخش‌ها هم منتقل می‌شود.
تاثیرات خرابی پمپ روغن بر ماشین
پمپ روغن در عملکرد بهتر موتور و کارایی خوب خودرو نقش بسزایی دارد، به همین دلیل خراب شدن آن می‌تواند کل سیستم را مختل کند. این قطعه موظف است تا روغن را به قطعات موتوری پاشش کند و مانع از اصطکاک و ساییدگی آن‌ها شود. بروز کوچکترین مشکلی در پمپ، مانع از انتقال روغن شده و ساییدگی می‌تواند شکستگی و ترک خوردگی قطعات را به همراه داشته باشد.
قطعات نصب شده در داخل موتور قیمت بالایی دارند به همین دلیل خراب شدن آن‌ها هزینه بردار است. اگر اویل پمپ بتواند کار خود را به خوبی انجام دهد این قطعات دچار آسیب نمی‌شوند. خرابی موتور مهمترین تاثیر منفی خرابی اویل پمپ است که برای تعمیر آن باید هزینه زیادی را در نظر بگیرید. افزایش حرارت و دمای خودرو از دیگر تاثیرات خرابی پمپ بر ماشین است که باید به آن توجه کنید.
بهترین زمان تعویض اویل پمپ
برای جلوگیری از خرابی پمپ و تاثیرات منفی آن بر موتور و سایر قطعات بهتر است در زمان مناسب آن را تعویض کنید. این زمان به تعداد کیلومترهای طی شده توسط خودرو و نوع رانندگی بستگی دارد. به صورت عادی باید هر ۵۰۰ تا ۷۵۰۰ کیلومتر یا حداقل ۶ ماه یک بار این قطعه تعویض شود.
اگر تعویض به موقع آن را به تعویق بیندازید شاهد اصطکاک و سر و صدای زیاد قطعات و افزایش حرارت موتور خواهید بود. افزایش مصرف سوخت مهمترین نشانه برای خرابی اویل پمپ است و به شما هشدار می‌دهد که سریع‌تر این قطعه را تعویض کنید.
زمانی که داغ کردن موتور را مشاهده کردید باید سریع پمپ روغن را بررسی و تعویض کنید. روشن شدن چراغ هشدار نشان دهنده عمل کردن نادرست این قطعه است که با تعویض کردن می‌توانید مشکل را برطرف سازید. تعویض پمپ کاری تخصصی است و شما باید آن را به تکنسین‌ها و متخصصین زبده واگذار کنید.
نکات افزایش طول عمر پمپ روغن
برای افزایش طول عمر اویل پمپ باید به درستی از آن استفاده و نگهداری کنید. در ادامه برخی نکات کلیدی برای افزایش طول عمر پمپ روغن را ذکر می‌کنیم:
- تعویض به موقع و منظم روغن‌موتور برای حفظ سلامتی پمپ و دیگر قطعات پیشرانه
- بررسی منظم فشار روغن برای اطمینان از صحت عملکرد اویل پمپ
- بررسی نشتی روغن برای جلوگیری از کاهش میزان روغن پمپ و افت کارایی آن
- تعویض منظم فیلتر روغن، جهت تصفیه بهتر آودگی‌های روغن
- استفاده از پمپ روغن در شرایط جوی مساعد
- مصرف روغن با کیفیت و با ویسکوزیته مناسب
- انجام سرویس دوره‌ای در زمان مناسب برای چک کردن این لوازم مصرفی
- تعویض به موقع فیلتر روغن در صورت کاهش عملکرد
- نصب اصولی پمپ روغن و استفاده صحیح از آن
سخن پایانی
پمپ روغن جزو لوازم مصرفی در خودرو است که باید در زمان مقرر تعویض شود. این قطعه وظیفه پمپاژ روغن به موتور و سایر قطعات را به عهده دارد و با این کار باعث روانکاری و کاهش اصطکاک قطعات می‌شود. این قطعه در بهبود عملکرد موتور نقش بسزایی دارد و به دلیل استفاده زیاد به سرعت خراب می‌شود. برای خرید اویل پمپ فابریک سایت هافنر همیشه در دسترس شما است در دسته‌بندی‌های خود بهترین محصولات را به شما معرفی می‌کند. مشتریان میتوانند از طریق کامنت با کارشناسان این سایت در ارتباط باشند.
