سیستم کنترل پایداری خودرو

سیستم کنترل پایداری خودرو یک ویژگی و آپشن جهت ایمنی سرنشینان است. نحوه عملکرد این سیستم به این شکل است که در زمان خطر و شرایط بحرانی از ناپایداری و منحرف شدن خودرو جلوگیری می‌کند. در نتیجه خطر تصادفات کم‌تر خواهد شد. در واقع به کمک رایانه خودرو، سرعت و ترمز کنترل می‌شود تا پایداری خودرو از دست راننده خارج نشود. در این مقاله با نحوه عملکرد این سیستم، معایب و مزایای آن آشنا خواهید شد.

سیستم کنترل پایداری خودرو چیست؟

این سیستم با نماد ESP و  ESC در جامعه شناخته می‌شود. در واقع عملکرد این سیستم به شکلی است که تنها در شرایط حاد و بحرانی و زمانی که ماشین از مسیر برنامه‌ریزی شده قبلی منحرف می‌شود فعال خواهد شد. پس از انتقال این موضوع به رایانه خودرو، بر روی تایرها نیروی ترمز اعمال می‌شود تا میزان چرخش کنترل و انحراف خودروکاهش یابد. این عمل خودرو برای کاهش تلفات در تصادفات کمک می‌کند. امروزه تمیز کننده‌های موتور یکی از وسایل ضروری برای هر خودرویی محسوب می‌شوند؛ چراکه به کمک این محصولات می‌توانید جرم اطراف موتور را از بین ببرید. پس برای خرید موتورشوی خودرو از سایت ما همین الان کلیک کنید.

اجزای سیستم کنترل پایداری خودرو

سیستم کنترل پایداری خودرو شامل اجزای کلیدی است که به عملکرد آن کمک می‌کند. این اجزا عبارت‌اند از:

1. سنسور سرعت چرخش چرخ
2. سنسور کنترل انحراف: انحرافات خودرو را از مسیر مورد نظر خود تشخیص می‌دهد.
3. سیستم ترمز ضد قفل ABS
4. سنسورهای کنترل زاویه فرمان
5. ECU کامپیوتر مرکزی خودرو

نحوه عملکرد سیستم ESP

سیستم کنترل پایداری که به عنوان برنامه‌ی کنترل پایداری نیز شناخته می‌شود، زمانی فعال خواهد شد که خودرو با انحرافات یا پدیده‌هایی مانند بیش‌فرمانی یا کم‌فرمانی مواجه شود. سنسور کنترل انحراف سیگنال‌هایی را از سنسور زاویه فرمان و سنسور سرعت چرخش لاستیک دریافت می‌کند تا انحراف را تشخیص دهد.

در واقع روش کار کنترل پایداری با شناسایی انحراف و انتقال آن به سیستم پردازش مرکزی خودرو (ISU) شروع می‌شود سپس بر اساس دستورالعمل‌های از پیش برنامه‌ریزی شده، ISU سیستم ترمز ABS را فعال می‌کند و نیروهای ترمز متفاوتی را برای هر چرخ اعمال می‌کند.

این فرآیند به کاهش انحراف و بازگشت خودرو به مسیر اصلی کمک می‌کند. با کاهش خطر چرخش، این سیستم به راننده کمک می‌کند تا کنترل را دوباره به دست آورد و از تصادف جلوگیری کند. توجه به این نکته مهم است که سیستم کنترل پایداری قبل از وقوع شرایط بحرانی مداخله و از منحرف شدن خودرو جلوگیری می‌کند.

رینگ و لاستیک خودرو در مقابل آلودگی‌های محیط و در طول زمان دچار آسیب می‌شوند؛ از این رو با خرید محصولاتی همچون شوینده رینگ و لاستیک هافنر می‌توانید به طول عمر و ماندگاری این قطعات کمک کنید. به کمک این شوینده‌ها می‌توانید تنها با چند بار اسپری کردن جرم رینگ خودرو خود را از بین ببرید.

مزایای سیستم کنترل پایداری

سیستم کنترل پایداری ماشین چندین مزیت را ارائه می‌دهد که به شرایط رانندگی ایمن‌تر کمک می‌کند. برخی از مزایای این سیستم عبارت‌اند از:

1. کاهش قابل توجه در تصادفات: سیستم کنترل پایداری نقش مهمی در کاهش تصادفات ایفا می‌کند که منجر به تلفات و جراحات کم‌تری می‌شود.
2. کنترل خودرو در آب و هوای بد: این سیستم کنترل و پایداری خودرو را به ویژه در شرایط آب و هوایی چالش‌برانگیز بهبود می‌بخشد.
3. کاهش هزینه: با کاهش تصادفات، سیستم کنترل پایداری به کاهش هزینه‌های مرتبط کمک می‌کند.
4. ایمنی عابر پیاده: این سیستم به کاهش تلفات عابران پیاده نیز کمک می‌کند.
5. کاهش سایش تایرها

معایب سیستم ESP 

در شرایط خاص، سیستم  ESPممکن است دارای اشکالاتی باشد. برخی از این معایب و مشکلات عبارت‌اند از:

1. ایجاد تداخل بر عملکرد راننده در سناریوهای خاص مسابقات
2. با نصب این سیستم بر قیمت تمام شده خودرو افزوده می‌شود.
3. برای اینکه سیستم کارکرد مناسبی داشته باشد، به سنسورهای پیشرفته‌ای نیاز است.
4. در صورت آسیب دیدن یا خرابی نیاز به یک متخصص حرفه‌ای برای تعمیر دارد؛ چراکه تعمیرات پیچیده‌تر و گران‌تری دارد.

تفاوت سیستم کنترل پایداری و سیستم کنترل کشش

در حالی که هر دو سیستم به ایمنی خودرو کمک می‌کنند، تفاوت‌های کلیدی بین آن‌ها وجود دارد. کنترل کشش در درجه اول از سیستم ABS به صورت معکوس برای شناسایی موارد چرخش چرخ استفاده می‌کند و از دست‌دادن کشش و شتاب را برطرف می‌کند. در مقابل، سیستم کنترل پایداری خودرو یا ESC بر تشخیص انحرافات و اصلاح آن‌ها با اعمال نیروهای ترمز بر روی چرخ‌های خاص تمرکز دارد. شایان ذکر است که خودروهای قدیمی ممکن است بدون حضور ESC دارای کنترل کشش باشند؛ اما اگر خودرویی دارای ESC باشد، دارای کنترل کشش نیز خواهد بود.

علت روشن شدن چراغ ESP

عوامل مختلفی می‌توانند باعث روشن شدن چراغ ESP شوند. برخی از این عوامل شامل خرابی سوئیچ ترمز، خطا در سنسور فرمان یا سنسور سرعت وغیره می‌شوند. در ادامه به توضیح هر یک پرداخته‌ایم.

•  خرابی شدن سوئیچ ترمز

یکی از دلایل رایج روشن شدن چراغ ESP، خرابی سوئیچ ترمز است. این سوئیچ که با فشردن پدال ترمز فعال می‌شود، چراغ‌های ترمز عقب را روشن می‌کند. اگر چراغ‌های ترمز کار نکنند، خطرناک است؛ زیرا رانندگان پشت سر ممکن است متوجه کاهش سرعت یا توقف شما نشوند. تعمیر یا تعویض سریع سوئیچ در چنین مواردی ضروری است.

• سنسور زاویه فرمان معیوب

در خودروهای مدرن، سنسورهای هوشمند نقش مهمی در ارائه حداکثر کنترل به راننده دارند. سنسور زاویه فرمان وظیفه تعیین موقعیت چرخ‌های خودرو را بر عهده دارد. اتصال ضعیف یا خرابی سنسور می‌تواند باعث روشن شدن چراغ ESP شود. اگر مشکلاتی را در سنسور زاویه فرمان مشاهده کردید، توصیه می‌شود برای تعمیر خودرو به یک متخصص مراجعه کنید.

• خطا در سنسور سرعت

سنسور سرعت که به عنوان سنسور کیلومتر شمار نیز شناخته می‌شود، سرعت لاستیک را اندازه‌گیری می‌کند و یک سیستم ESP BAS است که کاهش اصطکاک لاستیک و جاده را تشخیص می‌دهد. نقص در این سنسور می‌تواند چراغ ESP را فعال کند. مراجعه به متخصص خودرو برای رفع مشکل سنسور و جلوگیری از تصادفات احتمالی ضروری است.

•  مشکلات سیم‌کشی

سنسورهای مختلف و ماژول کنترل ABS در یک وسیله نقلیه از طریق سیم‌های متعددی به هم متصل می‌شوند. در حالی که مشکلات سیم‌کشی که باعث روشن شدن چراغ ESP می‌شود بعید است؛ اما همچنان ممکن است رخ دهد. در صورت روشن شدن چراغ هشدار سیستم کنترل پایداری و مربوط به سیم‌کشی، مراجعه به تکنسین حرفه‌ای این حوزه ضروری است.

غیرفعال سازی سیستم کنترل پایداری خودرو

در صورت عدم نیاز به سیستم کنترل پایداری ماشین، مانند زمانی که در مسابقه اتومبیل‌رانی شرکت کرده‌اید یا هر موقعیتی که فعال‌سازی آن نامطلوب باشد، می‌توان با فشار دادن دکمه خاموش کردن ESP آن را غیرفعال کرد. این دکمه معمولاً با نماد ESP یا سایر نمادهای مربوط به سیستم، همان‌طور که در دفترچه ‌راهنمای خودرو نشان داده شده است، برچسب‌گذاری می‌شود.

خودروهای دارای ESP در ایران

در حالی که وجود سیستم کنترل پایداری در اروپا اجباری است؛ اما معمولا در اکثر خودروهای مونتاژ شده و تولیدی در ایران یافت نمی‌شود. با این حال در ایران چندین مدل مجهز به این سیستم وجود دارد که از آن جمله می‌توان به جنسیس، هیوندای سوناتا، کیا اسپورتیج، سانتافه، اپیروس، سورنتو، مدل‌های مختلف لکسوس و خودروهایی از برندهایی مانند مرسدس بنز و بی‌ام‌ و اشاره کرد.

جمع‌بندی

امروزه سیستم کنترل پایداری خودرو بخش اضافه یا تشریفاتی یک خودرو نیست؛ بلکه یک قطعه لازم و ضروری برای هر خودرویی محسوب می‌شود؛ چراکه به کمک آن تصادفات و تلفات کم‌تر خواهد شد. همچنین افراد با احساس امنیت و آرامش بیش‌تری می‌توانند سفر کنند. امید است تا تعداد بیش‌تری از خودروهای داخلی به این سیستم مهم مجهز شوند. امیدواریم با مطالعه این مقاله اطلاعات کافی در این خصوص کسب کرده باشید.